Savremeno društvo predstavlja asocijaciju građana i društvenih grupa, u najširem smislu tih reči, koji svoje prava, interese i potrebe ostvaruju u okviru institucija, koje svoju održivost duguju kvantitetu i kvalitetu zadovoljenih potreba, prava i interesa građana i društvenih grupa. Potrebe, prava i interesi građana i društvenih grupa, sa jedne strane i institucionalno-normativni okvir sa druge, čine glavne elemente društvene strukture modernih društava. Istovetno društvo više nije zajednica kolektiviziranih objekata, već asocijacija subjekata zasnovana na „razvojnom konsenzusu“ koji daje legitimitet institucionalno-normativnom sistemu društva.
Transformacija bivših socijalistickih/komunistickih društava se odvija na nekoliko nivoa:
• političko-institucionalnom – izgradnja demokratskog političkog sistema;
• pravno-normativnom – izgradnja vladavine prava;
• ekonomskom – izgradnja tržišne ekonomije;
• društvenom – izgradnja društvene strukture (interesno svesnih, institucionalno organizovanih, normativno integrisanih i aktivistički orijentisanih građana koji promovišu i realizaciju sopstvene interese) koja je u funkciji slobodnog društva i slobodnog građanina.
Neuskladen razvoj sva četiri nivoa tranzicije dovodi do tranzicionih sukoba i dezorganizacije. Posmtarajući tranziciju kao višeslojan proces, uspešne promene na političko-institucionalnom, pravnom i ekonomskom nivou ne znače da je tranzicija uspešna ukoliko u oblasti društvene strukture nema pratećeg napredovanja. Naša je tvrdnja da bez stvaranja društvene strukture, projekat tranzicije ma koliko on bio uspešan na ostalim nivoima nema na izgled na ukupan uspeh tranzicije.